2023թ․-ի սեպտեմբերի 19-ին Ադրբեջանի զինուած ուժերը յարձակուեցին Արցախի վրայ։ Յարձակմանը նախորդել էր 9 ամիս տեւած հիւծիչ շրջափակումը։
Ադրբեջանի մեկնարկած լայնամասշտաբ ռազմական ագրեսիան ուղեկցուել է հայ ազգաբնակչութեան նկատմամբ իրականացուող էթնիկ զտումներով․ յարձակման թիրախ էին դարձել ոչ միայն ռազմական օբյեկտները, այլ նաեւ՝ խաղաղ բնակավայրերը։
Արցախի ողջ բնակչութիւնը՝ գրեթէ 120 հազար մարդ, բռնի տեղահանման ենթարկուեց։ Ադրբեջանի յարձակման հետեւանքով զոհուեց 223 մարդ, այդ թւում՝ 20 խաղաղ բնակիչ, որոնցից 6-ն՝ անչափահաս։
2025 թուականի սեպտեմբերի 19-ին Արցախի Հանրապետութեան Ազգային ժողովի արտահերթ նիստում ընդունուած օրէնքի համաձայն՝ սեպտեմբերի 19-ը այսուհետ կնշուի որպէս Արցախի Հանրապետութեան ժողովրդի բռնի տեղահանութեան եւ պահանջատիրութեան օր։
Նարեկ Ալեքսանեանի լուսանկարներ hetq.am
