Մոնթեբելլօ, Կալիֆորնիա – Ապրիլի 23-ի երեկոյեան, Ամերիկայի Հայ Դատի Յանձնախումբի Սան Գաբրիել Հարթի մասնաճիւղը (ANCA-SGV), Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան Դրօ Կոմիտէն եւ Մոնթեբելլօ քաղաքը կազմակերպեցին յիշատակի մոմավառութիւն՝ նուիրուած Հայոց Ցեղասպանութեան Նահատակաց Յուշարձանի մօտ՝ Մոնթեբելլօում։ Այս միջոցառումը նուիրուած էր Հայոց Ցեղասպանութեան սկիզբի 110-ամեակին՝ ոգեկոչելով մէկուկէս միլիոն նահատակների յիշատակը եւ վերահաստատելով հայ-ամերիկեան համայնքի անվհատ նուիրումը ճշմարտութեան, արդարութեան եւ յիշողութեան։
Հարիւրաւոր մարդիկ հաւաքուել էին յուշարձանի մօտ՝ մասնակցելու ծրագրին, որը վարում էր KTLA 5 News-ի թղթակից Ժաքլին Սարգսեանը։ Արարողութիւնը միաւորեց համայնքի անդամներին, ընտրուած պաշտօնեաներին՝ միութեան, տոկունութեան եւ յարգանքի գիշերով։
ՀՅԴ Կենտրոնական կոմիտէի ներկայացուցիչ՝ Կարօ Մատենլեանըը ընդգծեց, որ Հայոց Ցեղասպանութիւնը ոչ թէ միայն պատմական իրադարձութիւն է, այլ շարունակուող պայքար։ «Կը սպառնան սպաննել զիս, բայց չեն կրնար սպաննել մեզ։ Յիշեցէ՛ք այդ։ Եւ միասին, մենք կը շարունակենք այս պայքարը, որովհետեւ սա ճիշտ պայքար է, արդար պայքար է», — ըսաւ Մատենլեանը՝ յղում կատարելով Արցախի հայութեան վրայ յառաջացած ցեղասպանական էթնիկ մաքրումին եւ ազգային միասնութեան կարեւորութեանը։
Մոնթեբելլոյի քաղաքապետ Սալվադոր Մելենդեսը ընդգծեց քաղաքապետարանի շարունակական համերաշխութիւնը հայ համայնքի հետ։ «Մոնթեբելլոն միշտ կը մնայ մի քաղաք, որ կանգնած է ճշմարտութեան, արդարութեան եւ հայ ժողովրդի անկոտրում ոգու կողքին», — ըսաւ Մելենդեսը՝ յիշեցնելով Քաղաքային Խորհրդի վերջին բանաձեւը, որով պահանջւում է Բաքուում ապօրինաբար պահուող հայ գերիների անվերապահ ազատ արձակումը։
Կալիֆորնիայի նահանգային սենատի անդամ Բոբ Արչուլետան, ով երկար տարիներ կանգնած է հայ համայնքի կողքին, նշեց, որ Մոնթեբելլոյի յուշարձանը այժմ ճանաչուած է իբրեւ Կալիֆորնիայի Պետական Պատմական Յուշարձան։ «Պայքարի՛նք, որովհետեւ միութիւն ունինք։ Մեծացնելու ենք հայ համայնքի ձայնը ամբողջ Կալիֆորնիայում։ Մենք պատգամ ունենք՝ չենք մոռանալու ցեղասպանութիւնը», — ըսաւ նա՝ յիշելով իր տարիներ շարունակ կատարած պաշտօնական աշխատանքն ու գործընկերութիւնը տեղական առաջնորդների հետ։
Կալիֆորնիայի Հայկական Օրէնսդրական Խմբի նախագահ եւ նահանգային ժողովի միակ հայ անդամ Ճոն Հարապէտեանը կապեց Հայոց Ցեղասպանութեան զոհերի յիշատակը արդի արդարութեան կոչերի հետ։ «Մինչեւ այն օրը, երբ գերիները Բաքուում կը մնան անազատ՝ որովհետեւ հայ են, մենք հանգիստ չենք ունենայ», — հաստատեց Հարապէտեանը։ «Թող այս օրը չլինի միայն անցեալը յիշելու օր, այլ նաեւ յիշեցում՝ ամբողջ տարին, որ չենք պէտք դադրեցնենք»։
ՀՅԴ դրօ Կոմիտէի նախագահը կոչ արեց հանրութեանը՝ զգօն մնալ համաշխարհային ժխտողականութեան դէմ։ «Մենք քաղաքական գործիչների կարիքը չունենք՝ որպէսզի հաստատեն Հայոց Ցեղասպանութեան իրողութիւնը… Բայց մեր կարիքը ունին, որ օգնեն՝ Թուրքիոյ եւ Ատրպէյճանի կառավարութիւնները պատասխանատու դարձնելու այս անարդարութիւնների համար» ասաց նա:
Մոնթեբելլոյի «Վահան Քարտաշեան» Հայ Երիտասարդաց Դաշնակցութեան նախագահ Արաբօ Տէմիրճեանը յարգելով իր նախնիների յիշատակը եւ հայ ժողովրդի տոկունութիւնը յայտարարեց՝ «Մենք հրաժարւում ենք հրաժարուել այն բանի վրայ, ինչի համար նրանք կռւում էին՝ ազատութիւն… Մենք միայն մարտիկներ չենք, մենք նաեւ ռազմիկներ ենք, բանաստեղծներ, հայ ենք», միաժամանակ երդուելով պատուել բոլոր նրանց յիշատակը, ովքեր իրենց կեանքը զոհեցին ազգի գոյատեւման համար։
Երեկոն ուղեկցուեց երաժշտական ելոյթներով, որոնք արտացոլեցին եւ՛ վիշտը, եւ՛ տոկունութիւնը։ Արա Տապանճեանը բացեց ծրագիրը հոգեպարար մեղեդիներով, յետոյ ելոյթ ունեցաւ կոմպոզիտոր եւ դիրիժոր Գրէգ Հօշարեանը՝ ջութակահար Անժելա Ամիրեանի եւ երգչուհի Գիզէլ Հօշարեանի հետ միասին։ Ալիշա Քէոշքէրեանը՝ Մեսրոպեան Վարժարանի աշակերտուհի, կատարեց սոլօ ելոյթ կանոնով՝ հայ աւանդական գործիքով՝ խորհրդանշելով սերունդէ սերունդ փոխանցուած հայկական ժառանգութեան ուժը։
Ծրագիրը աւարտուեց մոմավառութեամբ՝ յուշարձանի մօտ։ Քահանայապետները աղօթք բարձրացրեցին, իսկ մասնակիցները ծաղիկներ խոնարհեցին՝ ի յարգանս Հայոց Ցեղասպանութեան նահատակների յիշատակին։
Մոնթեբելլոյի Հայոց Ցեղասպանութեան Նահատակաց Յուշարձանը ամերիկեան տարածքում ամենահին եւ ամենամեծ յուշարձանն է իր տեսակի մէջ՝ խորհրդանշելով հայ-ամերիկեան համայնքի խոր արմատներ ունեցող ներկայութիւնը եւ անդադար պայքարը ցեղասպանութեան ճանաչման եւ արդարութեան վերականգնման համար։
